“Türkiye’de emeklilik, İsveç emekli aylığımı etkiler mi ?

İsveç’te 65 yaş emeklisi aylığı alırken ayrıca Türkiye’den de emekli olanların İsveç’teki aylığından bundan dolayı kesinti yapılır mı ?

Bu sorunun cevabı İsveç’te aldığınız emekli aylığının hangi türden olduğuna bağlıdır.

İsveç’te genel emeklilik iki türlüdür.

1. Gelir emekliliği (inkomstpension)

İsveç’te normal ve genel emeklilik yaşı 65 dir.

Gelir emekliliği, emekli oluncaya kadar çalışılan işlerden elde edilen toplam kazançtan aktarılan kişiye özel emekli tasarrufu göre hesaplanan, gelire dayalı olarak hak edilmiş emekliliktir.

Gelir emekliliği aylığı, hak edilmiş bir emeklilik aylığı olduğundan, içinde hiçbir devlet katkısı bulunmadığından ve bu aylığı alabilmek için illa ki İsveç’te ikamet şartı aranmadığından dolayı ayrıca Türkiye’den de emekli olmanın bu aylığa hiçbir olumsuz etkisi yoktur.

Bu emeklik aylığı dünyanın neresinde yaşanırsa yaşansın başka hangi türden geliri olursa oksun hiç kesinti yapılmadan aynen ödenir. Hatta İsveç’ten Türkiye’ye kesin taşınıldığı takdirde hiç vergi kesilmez ve İsveç’teki brüt aylığını Türkiye’de net olarak alır. (Eline yüzde 30 fazla para geçer )

Yani Türkiye’den alınan emekli maaşının İsveç’ten alınan “gelir emekliliği” aylığına hiçbir etkisi olmaz !

Çünkü gelir emeklisi aylığı çalışarak hak edildiği ve içinde hiçbir devlet katkısı olmadığı için başka bir ülkeden alınan ikinci bir emekli maaşından dolayı İsveç “gelir emeklisi” aylığında herhangi bir ek kesinti yapılmaz.

İsveç’te eğer istenirse genel emeklilik öne çekilebilir ve en erken 61 yaşından itibaren “Gelire dayalı emeklilik” (inkomstpension) aylığına bağlanılabilir.

Emekliliğin birkaç yıl öne çekilmesi durumunda ömür boyu alınacak emekli aylığı bir miktar düşük olur. Ne kadar düşük olacağı ya da aylık kaybı olacağı kişinin şimdiye kadar ki biriktirdiği emekli tasarrufuna ve işinden kazandığı maaşın büyüklüğüne göre kişiden kişiye değişir. Birkaç yıl önce emekliye ayrılmış olmak az ya da çok emekli aylığını mutlaka etkiler.

2. Asgari emeklilik (garantipension)

Asgari emeklilik (garantipension) aylığına ancak 65 yaşında bağlanılabilir. Daha önce bu aylığa bağlanmak mümkün değildir. Bu emeklilik aylığını alabilmek için 65 yaşını doldurmak, İsveç’te yaşamak ve ikamet kayıtlı olarak oturmak şarttır.

Asgari emeklilik ile gelir emekliliğinin arasındaki en belirgin fark, bu emekli aylığının kişinin gelir durumuna ve geçim muhtaçlığına bakılarak devlet yardımı katkısıyla sadece ihtiyacı olan yaşlı yoksullara ödenmesidir.

Asgari emeklilik, emekli oluncaya kadar çalışılan ancak bunlar çok düşük gelirli işler olduğu için fazlaca bir emekli tasarrufu elde edilemeyen ya da hiç çalışmamış olduğu için geçimine yetecek kadar tutarda gelir emeklisi aylığı hak edememiş olanlara devlet katkısıyla yine devlet tarafından ödenen bir tür “muhtaç emekli” aylığıdır.

Bu aylığı tam olarak alabilmek için en az 40 yıl İsveç’te yerleşik olarak yaşamış olmak ve 65 yaşından sonra da İsveç’te ikamet kayıtlı olarak yaşamak şarttır.

Yabancı bir ülkeden de ayrıca alınan emekli maaşı, kişinin aylık gelirine ekleneceğinden ve bu durumda devlet katkısına olan ihtiyaç azalacağından dolayı Türkiye’de emeklilik İsveç’in bu asgari garanti emekliliği doğrudan etkiler.

Bu nedenle garanti emeklilik maaşına bağlanmış olanların aylığında belli bir tutarda kesinti yapılır.

İsveç’ten garanti emekli aylığı alanların Türkiye’de borçlanarak emekli olması ve Türkiye’den aylık alması Türkiye’nin 3201 sayılı yasasına göre yasaktır !

Türkiye’den emekli aylığı alan birisi İsveç’te asgari emeklilik (garantipension) aylığı alamaz !

Aldığı takdirde yasa ve emekli olurken SGK’ya verdiği “beyan taahhütname” gereğince geri ödenek zorundadır.

İsveç’te ikamete dayalı emekli aylığı alındığı tesbit edildiği takdirde Türkiye’den ödenen emekli aylığı hemen durdurulur /kesilir.

Şimdiye kadar hem İsveç’te ikamete dayalı “Garanti Emeklilik” aylığı alan hem de Türkiye’den gurbetçi emeklisi aylığı alanın bu süre içinde Türkiye’den aldığı tüm aylıklar “yersiz ödeme” gerekçesiyle topluca geri istenir.

Ne diyelim ?

Kısaca şöyle diyebiliriz :

• İsveç’te daha önce çalışılarak hak edilen gelir emeklisi (inkomstpension) aylığından hiç bir kesinti yapılmaz !

• İsveç’te yaşamaya bağlı olarak alınabilen ve sadece hiç geliri olmayan ya da çok düşük gelirli olanlara verilen asgari emeklilik (garantipension) aylığından ise belli bir oranda (kabaca üçte biri) kesinti yapılır !

Altını çizerek bir daha söyleyelim :

Inkomst pension (gelir emekliliği) aylığından kesinti yapılmaz !

Garanti pension (asgari emeklilik) aylığından kesinti yapılır !

TANER YILDIZ